Nhìn lại 7 bài học đắt giá từ khủng hoảng thị trường chứng khoán 10 năm trước
Nhìn lại 7 bài học đắt giá từ khủng
hoảng thị trường chứng khoán 10 năm trước
Tháng 9 của 10 năm về trước là một
quãng thời gian đầy biến động đối với các nhà đầu tư trên thị trường chứng
khoán. Giữa thời khác đó, NĐT đã làm đúng và làm sai những gì?
Các bài học trong quá khứ luôn có
một giá trị nhất định để chúng ta tham khảo. Hãy cùng xem lại 07 bài học mà thị
trường chứng khoán đã “dạy” chúng ta
10 năm trước nhé.
Tháng 9 của 10 năm về trước là một
quãng thời gian đầy biến động đối với các nhà đầu tư trên thị trường chứng
khoán Mỹ nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng.
Ngày 15/8/2008, Lehman Brothers –
ngân hàng đầu tư lớn thứ 4 nước Mỹ – tuyên bố phá sản. Chỉ số Dow Jones mất hơn
500 điểm ngày hôm đó. Ngày hôm sau, Cục dự trữ liên bang Mỹ Fed tuyên bố giải cứu
tập đoàn bảo hiểm khổng lồ AIG với khoản hỗ trợ lên tới 85 tỷ USD để đổi lấy
79,9% sở hữu công ty. AIG khi đó không có đủ tiền mặt để thanh toán các Hợp đồng
hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) cho
các đối tác.
Tình hình ngày càng trở nên tồi tệ
đối với các NĐT chứng khoán. Ngày 29/9/2008, chỉ số Dow Jones mất 777,68 điểm –
cú giảm điểm mạnh nhất trong lịch sử chỉ số.
Giữa thời khác đó, NĐT đã làm đúng và làm sai những gì ???
Bài học số 1: ĐẦU TƯ LÀ RỦI RO - Nhà
đầu tư rất dễ quên mất rằng rủi ro là một phần không thể thiếu của hoạt động đầu
tư, đặc biệt là khi các chỉ số chứng khoán lớn liên tục lập đỉnh mới. Tâm trạng
lạc quan phơi phới của nhà đầu tư trong giai đoạn này thường khiến họ không chú
ý đến những rủi ro luôn rình rập trên thị trường.
Năm 2008, các nhà đầu tư mới hoàn
hồn sau cuộc khủng hoảng cổ phiếu công nghệ vài năm trước đó. Chỉ số Dow Jones
tăng trưởng vững chắc trong khoảng 5 năm và cùng với các chỉ số chứng khoán
khác liên tục lập đỉnh mới. Các nhà đầu tư lúc đó tin rằng thị trường giá lên sẽ
cứ lên mãi.
Chính sự lạc quan này dẫn tới sự
tự mãn; nhiều NĐT, nhất là NĐT nhỏ lẻ, đã không chuẩn bị sẵn sàng tâm thế cho
những rủi ro phía trước và tiếp tục lao vào “đu đỉnh”.
Bài học số 2: ĐIỀU GÌ CŨNG CÓ THỂ XẢY RA
- Câu nói quen thuộc “Hãy chờ đón
những điều không lường trước được” (expect
the unexpected) luôn đúng với thị trường chứng khoán. Bài học lớn nhất của
đợt sụp đổ 2008 là NĐT cần phải chuẩn bị phương án đối phó cho trường hợp tồi tệ
nhất có thể xảy ra, vì nhiều khi thực tại có thể đáng sợ hơn trí tưởng tượng của
NĐT rất nhiều.
Tác giả Nicolai Nassim Taleb là người phổ biến thuật ngữ “THIÊN NGA ĐEN” dùng để chỉ một sự kiện
ít khi xảy ra và rất khó dự đoán. Tuy không ai biết chính xác khi nào sự kiện
này sẽ xảy ra, có một điều chắc chắn là nó sẽ xảy ra. Nhiều NĐT với tâm lý quá
lạc quan và tham lam thường “múc mạnh”,
tức nhận thêm nhiều rủi ro, ngay khi thị trường đang gần đạt đỉnh.
Diễn biến chỉ số Down Jones theo thời
gian
Bài học số 3: THẬN TRỌNG VỚI NHỮNG DỰ BÁO - Trước khi cuộc khủng hoảng diễn ra, Phố Wall luôn hết
sức lạc quan. Tâm lý chủ đạo thị trường khi đó là giá bất động sản sẽ tiếp tục
tăng cao, dù không có lý do thuyết phục nào.
Ngay cả những quan chức cấp cao
khi đó như Bộ trưởng Tài chính Hank Paulson cũng nói: “Chúng tôi đã nghiên cứu dữ liệu từ năm 1945 đến nay và đi đến kết luận
là giá bất động sản chắc chắn không thể giảm”. Tương tự như vậy, một kiểu dự
báo phổ biến khác là thị trường chứng khoán sẽ có suất sinh lợi trung bình
9%/năm. Khi hỏi tại sao thì câu trả lời chỉ đơn giản là “trung bình lịch sử như vậy” hoặc bất kỳ một lý do nào khác mà các “chuyên gia” của Phố Wall có thể bịa ra.
Những NĐT nào tin tưởng các dự
báo kiểu này chắc hẳn đã thua lỗ nặng nề trên thị trường chứng khoán và phải trả
một khoản học phí rất cao cho bài học đau đớn này. Trên các phương tiện truyền
thông có đầy rẫy những người được gọi là “chuyên
gia” đưa ra khuyến nghị đầu tư. Tuy vậy, NĐT cần có phân tích và đưa ra quyết
định của riêng mình. Phải luôn chuẩn bị sẵn sàng cho những kịch bản không thể
tránh được. Ngay cả khi đại đa số ý kiến cho rằng thị trường sẽ đi lên, NĐT
cũng không nên chủ quan khinh suất.
Bài học số 4: NHỮNG NGƯỜI QUẢN LÝ CŨNG KHÔNG PHẢI
NHÀ TIÊN TRI - Khi cuộc khủng hoảng tài chính 2008 nổ ra, ngay cả những
bộ óc kinh tế hàng đầu tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hay Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cũng phải ngạc nhiên. Các chuyên gia của Fed khi đó còn nghĩ rằng
sự sụp đổ của thị trường nợ dưới chuẩn có thể được kiểm soát và sẽ không gây ra
một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng.
Một trong những quan điểm phổ biến
trước nay các quan chức biết nhiều hơn các NĐT bình thường. Tâm lý này được thể
hiện rất rõ mỗi khi Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) họp và đưa ra quyết định tăng, giảm hoặc giữ nguyên lãi suất.
Tuy nhiên suy nghĩ lại thì thấy,
những người làm chính sách này cũng chỉ đang phản ứng lại những thay đổi trong
nền kinh tế, giống như tất cả mọi người.
Bài học số 5: CÁI GÌ QUÁ CŨNG KHÔNG TỐT
- Bong bóng không phải là một hiện tượng mới trong giới đầu tư. Cuộc khủng hoảng
tài chính 2008 nổ ra khi bong bóng nợ dưới chuẩn vỡ tan tành và sau đó những hệ
quả tiêu cực cứ thế lớn dần lên.
Bong bóng thường xuyên xảy ra
trên thị trường nhưng không ai nhận ra điều đó cho đến khi bong bóng vỡ. Hiện
cũng không có cách xác định hay dự báo chính xác khủng hoảng nhưng một cách giải
thích hợp lý là cái gì nhiều quá cũng không tốt, cho dù đó là tăng trưởng, lạm
phát, tín dụng hay lãi suất, …
Bài học số 6: CƠ HỘI CÒN NHIỀU - Ngay cả khi bão tố khủng hoảng đang hoành hành khắp
thị trường, những NĐT tài năng vẫn luôn nhìn ra những cơ hội đầu tư. Câu nói nổi
tiếng của nhà quý tộc thế kỷ thứ 18 Baron Rothschild “Hãy mua khi cả thị trường đang đổ máu” đã thể hiện một cách ngắn gọn
tư tưởng đầu tư đi ngược đám đông này.
Thông thường, giá cổ phiếu thường
chạm đáy khi có khủng hoảng. Tuy không phải cổ phiếu nào cũng hồi phục mạnh mẽ,
NĐT tinh ý có thể chọn được cổ phiếu tốt với mức giá hời và do vậy thu về lợi
nhuận lớn trong tương lai.
Cổ phiếu Starbucks là một ví dụ
điển hình. Năm 2009, cổ phiếu này chạm đáy khoảng 4 USD/cp vào năm 2009. Nhiều
chuyên gia dự báo rằng trong thời kỳ kinh tế khó khăn, người dân sẽ mua ít cà
phê hơn. Thực tế hoàn toàn trái ngược và giá cổ phiếu Starbucks hiện nay là
trên 54 USD/cp, tức tăng 13 lần.
Bài học số 7: KHỦNG HOẢNG KHÔNG PHẢI LÀ TẬN
CÙNG THẾ GIỚI - Mỗi khi thị trường có
dấu hiệu đi xuống hay khủng hoảng, những người bi quan thường nói đây sẽ là đợt
sụp đổ kinh khủng khiếp mà thị trường chứng khoán sẽ không bao giờ hồi phục lại
được. Thực tế lịch sử cho thấy thị trường luôn hoạt động và tăng trưởng trở lại
sau mỗi đợt giá xuống. Thời kỳ Đại Khủng hoàng 1929, đợt suy thoái những năm
1980, cuộc khủng hoảng cổ phiếu công nghệ năm 2000 và cuộc khủng hoảng nợ dưới
chuẩn 2008 … là những minh chứng rõ ràng nhất.
Đa số các nhà đầu tư không có được
cơ hội hồi phục từ thua lỗ vì họ thường hoảng loạn và bán hết chứng khoán khi
thị trường sụp đổ. Đúng là cổ phiếu không tăng trở lại chỉ sau một đêm nhưng
qua một khoảng thời gian đủ dài, thị trường thường hồi phục và chinh phục những
đỉnh cao mới.
nguồn Hrinsider.Vietnamworks --- http://hrinsider.vietnamworks.com/kt_chuyen_nganh/nhin-lai-7-bai-hoc-dat-gia-tu-khung-hoang-thi-truong-chung-khoan-10-nam-truoc
>>> Khủng Hoảng Kinh Tế Thế Giới, Phân Tích Và Nhận Định (Kỳ
3 - 4 kỳ cuối).
THAM GIA TRANH TOP BÌNH LUẬN NGAY!
Một số lưu ý khi bình luận
Mọi bình luận sai nội quy sẽ bị xóa mà không cần báo trước (xem nội quy).
Bấm Thông báo cho tôi bên dưới khung bình luận để nhận thông báo khi admin trả lời.
Bạn có thể dùng ảnh động hoặc mã hóa code HTML để bình luận.